وحشتناک ترین زلزله های تاریخ؛ نامهربانی های زمین

سازمان ژئوفیزیک آمریکا قدرت زلزله ای که خلیج اقیانوس آرام در ژاپن را در روز جمعه 20 اسفند 1389 (11 مارس 2011) لرزاند را 8.9 ریشتر اعلام کرد اما چهار روز بعد آژانس هواشناسی ژاپن با اطلاعاتی دقیق تر قدرت آن را 9 ریشتر اعلام کرد تا در رده چهارم شدیدترین زمین لرزه ها از زمان ثبت قدرت زلزله ها قرار گیرد. پروفسور مایک ساندیفورد، زمین شناس دانشگاه ملبورن می گوید: «این اطلاعات از طریق لرزه نگارهایی که در سراسر جهان نصب شده به دست آمده است. بنابراین نمی توان بلافاصله میزان قدرت زلزله را محاسبه کرد و این کار چند روزی طول می کشد؛ حتی ممکن است قدرت زلزله بیشتر از این هم تشخیص داده شود.»

زلزله ژاپن و سونامی حاصل از آن ویرانی بسیاری به وجود آورد و حتی منجر به فعالیت آتشفشان های اطراف شد. آمار مرگ و میر به حدود 16 هزار نفر رسید و هزاران نفر نیز ناپدید شدند ضمن این که خسارات بی حد دیگری در زمینه های مختلف پیش آورد.

به گفته این استاد دانشگاه ملبورن، متخصصان لرزه نگاری در یک دهه اخیر زلزله هایی با مقیاس بسیار بالا افزایش چشمگیری داشته اند اما نظریاتی که بتواند علل آن را توضیح دهد، زیاد نبوده. او ادامه می دهد: «انرژی آزاد شده در مقیاس جهانی در یک دهه گذشته بسیار بیشتر از 30-25 سال قبل بوده اما در برهه زمانی 1965-1952 زلزله هایی رخ داده که به همین اندازه انرژی آزاد کرده.»

شاید نمونه هایی وجود داشته باشد که فرضیه پدیدار شدن زلزله های با قدرت بالا در یک دوره ده ساله را ثابت کند اما اطلاعات کافی برای رسیدن به قطعیت در این زمینه در دسترس نیست. ساندیفورد اینطور نتیجه گیری می کند: «مشکل پیدا کردن نمونه ها این است که شما به اندازه کافی تجهیزات لرزه نگاری برای دسترسی به اطلاعات دقیق در مورد زلزله های قبل از دهه 50 میلادی را ندارید و نمی توان به آسانی آنها را دسته بندی کرد.» ده تا از بزرگ ترین زلزله هایی که در این مدت رکوردگیری ثبت شده اند، به این ترتیب هستند.

 والدیویا، شیلی، 22 مه 1960 (9.5 ریشتر)

این زلزله، 1655 نفر را کشت، به سه هزار نفر آسیب جانی وارد کرد و دو میلیون نفر را آواره کرد. این زلزله 550 میلیون دلار خسارت به شیلی وارد کرد، ضمن این که سونامی حاصل از آن باعث مرگ و میر بسیاری شد و تا هاوایی، ژاپن و فیلیپین را دچار خسارت کرد. منطقه گسست زلزله بیش زا هزار کیلومتر طول داشت. دو روز بعد از زلزله ابتدایی، آتشفشان پویهوئه فعال شد و تا چند هفته دود و خاکستر در جوی به اندازه شش کیلومتر منتشر بود.

پرنس ویلیام ساوند، آلاسکا، 28 مارس 1964 (9.2 ریشتر)

در مقایسه با زلزله شیلی، این زلزله خسارت کمتری به بار آورد. سونامی حاصل زندگی 128 نفر را گرفت و در مجموع 311 میلیون دلار خسارت وارد کرد. این زلزله بیشتر در آلاسکا و همچنین بخش هایی از کانادا احساس شد ضمن این که سونامی که به وجود آورد تا هاوایی را تحت تاثیر قرار داد. بیشترین آسیب متوجه شهر آنکوریج در 120 کیلومتری شمال غرب مرکز زلزله شد.ب رخی گزارش ها حاکی از آن است که تکان های ناشی از این زلزله مهیب سه دقیقه طول کشیده که زمان بی نهایت ترسناکی است.

سوماترا، اندونزی، 26 دسامبر 2004 (9.1 ریشتر)

از نظر خسارت جانی و مالی، عمق این فاجعه که در روز بعد از کریسمس یا همان باکسینگ دی (به دلیل این که مردم هدایای خود را بسته بندی می کنند نام روز بعد از کریسمس را بسته بندی گذاشته اند) با ایجاد سونامی پیش آمد، بسیار زیاد بود. در مجموع 227900 نفر جان خود را از دست دادند یا فرض بر این قرار گرفت که مرده اند. ضمن این که در 14 کشور جنوب آسیا و شرق آفریقا بیش از 17 میلیون نفر آواره شدند. مرکز زلزله در 250 کیلومتری جنوب شرق باندآسه، اندونزی در عمق 30 کیلومتری بود. چند روز بعد در 28 دسامبر آتشفشانی نزدیکی باراتنگ،در جزایر آندامار فعال شد که به نظر می رسد با زلزله ارتباط داشته.

سندای، ژاپن، 11 مارس 2011 (9 ریشتر)

این زلزله سبب شکل گیری یک سونامی شد که خسارات مالی گسترده ای در جزایر هاوایی به وجود آورد. سونامی باعث ایجاد موج هایی به ارتفاع 9 متر در کائنا شد. یک کشاورز در این منطقه گزارش داد که 6 گاوش در اثر سونامی تلف شده اند اما هیچ گزارشی مبنی بر مرگ افراد منتشر نشد.

بیوبیو، شیلی، 27 فوریه 2010 (8.8 ریشتر)

این زلزله و متعاقب آن، سونامی حداقل 521 نفر را کشت، 56 نفر ناپدید شدند و 12 هزار نفر نیز آسیب دیدند. بیش از 800 هزار نفر آواره شدند و در مجموع در سراسر شیلی بیش از یک میلیون و هشتصد هزار نفر تحت تاثیر این زلزله قرار گرفتند. ضمن آنکه خسارت مالی این زلزله بیش از 30 میلیارد دلار برآورد شد. مرکز زلزله در 335 کیلومتری جنوب غربی سانتیاگو، پایتخت شیلی بود، در عمق 35 کیلومتری زمین. سونامی کوچکی که اقیانوس آرام را درنوردید تا سن دیگو در کالیفرنیا به کشتی ها آسیب هایی رساند.

خلیج اکوادور، 31 ژانویه 1906 (8.8 ریشتر)

سونامی حاصل از این زلزله بین 500 تا 1500 نفر را در اکوادور و کلمبیا به کام مرگ کشاند. سونامی از شمال تا سانفرانسیسکو در خلیج غربی آمریکا و از غرب تا هاوایی و ژاپن پیش رفت. 12 ساعت طول کشید تا این سونامی با عبور از اقیانوس آرام به هیلو در هاوایی برسد.

جزایر رت، آلاسکا، 2 آوریل 1965 (8.7 ریشتر)

بیشترین آسیب ناشی از این زلزله به وسیله سونامی به وجود آمد که بر اساس گزارش ها موج هایی با ارتفاع بیش از 10 متر در جزایر شمیا ایجاد کرد. این موج ها باعث جاری شدن سیل در جزیره آمچیتکا و در نتیجه میلیون ها دلار خسارت مالی به خانه ها شد. هیچ گزارشی از مرگ یا مصدومیت ساکنان این مناطق منتشر نشده است.

سوماترا، اندونزی، 28 مارس 2005 (8 ریشتر)

تلفان این زلزله به 1313 نفر رسید و صدها نفر نیز با مصدومیت های گوناگون مواجه شدند ضمن این که سونامی تا سریلانکا پیش رفت. مرکز زلزله در 205 کیلومتری شمال غرب سیبولگا در سوماترا و در عمق 30 کیلومتری بود. این منطقه که زلزله باکسینگ دی سال 2004 نیز در آن رخ داده بود، به لحاظ زمین شناختی به شدت فعال است به نحوی که از 15 زلزله بزرگ شناسایی شده سه مورد در این منطقه واقع شده است.

 آسام، تبت، 15 آگوست 1950 (8.6 ریشتر)

این زمین لرزه داخلی خسارت های گسترده ای به ساختمان ها وارد کرد. به دلیل پس لرزه های شدیدی که داشت 780 نفر در شرق تبت کشته شدند و روستاها و شهرهای بسیاری در آسام، چین، تبت و هندوستان آسیب های جدی دیدند. ضمن اینکه نوسان های آن تا نروژ پیش رفت. آمار کلی مرگ احتمالا بیش از این اعداد و ارقام است اما از آنجا که هرگز به طور دقیق بررسی نشد، اطلاعات کاملی در دست نیست. درست است که این زلزله به نام آسام معروف شده اما به نظر می رسد مرکز اصلی آن در تبت بوده باشد.